NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
أَبُو مُعَاوِيَةَ
عَنْ
الْأَعْمَشِ
عَنْ أَبِي صَالِحٍ
عَنْ أَبِي
سَعِيدٍ
قَالَ قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
لَا
تَسُبُّوا
أَصْحَابِي
فَوَالَّذِي
نَفْسِي
بِيَدِهِ
لَوْ
أَنْفَقَ
أَحَدُكُمْ
مِثْلَ
أُحُدٍ
ذَهَبًا مَا
بَلَغَ مُدَّ
أَحَدِهِمْ
وَلَا
نَصِيفَهُ
Ebu Said (r.a.)'den
(rivayet edildiğine göre) Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Selem şöyle buyurdu:
"Sahabilerime
sövmeyiniz! Varlığım elinde olan zata yemin ederim ki eğer biriniz, sadaka
olarak Uhud Dağı kadar altın dağıtsa bu onlardan birinin bir müddüne erişmez ve
(hatta bunun) yarısına da ulaşamaz"
İzah:
Buhari
feadilu's-sahabe; Müslim, fedâilu-ashâbi"n-Nebiyy; Tirmizî, menakıb ;
Ahmed b. Hanbel, 111. 11. İbn Mace. mukaddime 11.
Bu hadis-i şerif
ashab-ı kiramın ümmeti Muhammed
içerisinde işgal ettiği üstün mevkiyi ve amellerinin Allah katındaki değerinin ümmetin diğer
fertlerinin amelleıiyle kıyas kabul etmeyecek kadar yüksek olduğunu ifade
etmektedir.
Nitekim, bu hususu yüce
Allah: "... Elbette içinizden (Mekke'nin) Feth(in)den önce (hak yolunda)
harcayan ve savaşanflar ötekilerle) bir olmaz. Onların derecesi sonradan infak
eden ve savaşanlardan daha büyüktür..."[Hud 10] mealindeki âyet-i
kerimesinde de açıklanmıştır.
Hz. Nebiin sahabelere
sövmeyi yasaklayan bu sözlerindeki muhatabları, o anda orada hazır bulunan
sahabileıie, onların şahsında orada hazır bulunmayan tüm sahabiler ve
sahabilerin dışında kalan tüm miislü-manlardır.
Hadis-i şerif sahabe-i
kiramdan birine sövmenin haram olduğuna delâlet etmektedir. Sahabe arasındaki
ihtilaflar bir ietihad neticesidir. İsabet eden on, hata eden ise bir sevap
almıştır. Meseleye bu açıdan bakmak gerekir. Sahabeye söven bir kimsenin kafir
olacağını söyleyenler de vardır.
Nitekim Hanefi
ulemasından İbn Abidin (r.a.) "Kitabü Tcnbihi'I-Vülat vc'1-Hukkâm"
isimli özel bir risale hazırlayarak bu mevzudaki görüşlerin tümünü nakletmiş
ve aynı zamanda kendi görüşünü de belirtmiştir.[Bk. Mecmuatü Risâili İbn
Âbidîn, 344.]
Netice olarak onlara
sövmenin fasıklık ve büyük günahlardan olduğunda ittifak olduğu gibi, onlara
sövmeyi helal sayarak sövmenin küfür olduğunda da ittifak vardır. Bu suçu
işleyen kimseler siyaseten öldürülürler.
İmam Nevevi'nin
açıklamasına göre "Şafii uleması ve Cumhuru ulemâ bu suçu işleyen
kimsenin tazir cezasıyla cezalandırılması gerektiği görüşündedirler.
Malikilerdcn bazılarına göre ise bu suçu irtikab eden kimseler
öldürülür."
Sahabilerin verdikleri
sadakanın değerinin Allah katında başkalarının verdiği sadakaların
değerlerinden daha üstün olmasının sebebi ise şüphesiz ki onların bu sadakayı
fakr-ü zaruretin getirdiği çok ağır şanlar altında vermiş, olmalarının yanında
büyük bir ihlas duygusu içerisinde vermiş olmalarıdır.
Hanefi mezhebine göre
bir müdd bir sa’ın dörtte biridir. Bir sa ise üçbin üçyüz otuzdör gıramdır.